Bảo đảm tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với nhân viên y tế

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, ĐBQH Phạm Đình Thanh, Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum cho rằng, Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng đã được xây dựng công phu, đánh giá đầy đủ, sát vấn đề, các nhóm kiến nghị có tính khả thi cao…

Qua nghiên cứu Báo cáo giám sát của Quốc hội và kết quả giám sát địa phương, đại biểu Thanh cho rằng, hoạt động y tế cơ sở, y tế dự phòng còn gặp nhiều khó khăn, yếu kém. 

Cơ chế chính sách còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần phải được nghiêm túc xem xét và sớm có giải pháp khắc phục. Chính sách đối với y tế cơ sở, y tế dự phòng hiện nay còn chưa phù hợp, số lượng nhân lực y tế cơ sở còn thấp…

Việc tuyển dụng, thu hút bác sĩ về làm việc tại các trạm y tế gặp rất nhiều khó khăn, nhất là vùng miền núi, vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn; nguồn nhân lực chất lượng chuyên sâu tại y tế cơ sở, y tế dự vòng thiếu, số lượng bác sĩ được đào tạo chính quy làm việc tại y tế cơ sở rất thấp, phần lớn đào tạo theo hình thức chuyên tu, liên thông…

Đại biểu đề nghị Chính phủ sớm chỉ đạo rà soát trình Quốc hội ban hành các dự án Luật để bổ sung hoàn thiện quy định liên quan đến lĩnh vực y tế cơ sở, y tế dự phòng. Đồng thời, đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu bổ sung cơ chế cụ thể để bảo đảm tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với nhân viên y tế nói chung, nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng riêng, đảm bảo tương xứng với công sức và đặc thù công việc.

Đề xuất tăng mức phụ cấp đối với cán bộ y tế

Quan tâm đến việc đảm bảo tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ với nhân viên y tế nói chung, nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng nói riêng, đại biểu Phạm Thị Kiều, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho rằng, trong thời gian qua vấn đề này đã được các cấp, các ngành hết sức quan tâm, bước đầu đã được triển khai tại Nghị quyết số 69 của Quốc hội khóa XV.

Từ ngày 1/7/2023 thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức, trong đó có nhân viên y tế nói chung lên mức 1,8 triệu đồng/tháng. Từ ngày 1/1/2023 điều chỉnh tăng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cán bộ y tế dự phòng và y tế cơ sở.

Vì vậy, đại biểu đề nghị trong dự thảo Nghị quyết cần ghi nhận những nỗ lực, kết quả đã làm được và chỉ ra cụ thể những bất cập trong chế độ đãi ngộ với nhân viên y tế, tránh việc nhận định chung chung như tại Điều 1 cảu dự thảo nghị quyết giám sát.

Ngoài ra, dự thảo nghị quyết nêu khẩn trương xử lý dứt điểm các vụ việc liên quan đến Công ty cổ phần công nghệ Việt Á, đại biểu cho rằng, không chỉ riêng vụ án tại Công ty cổ phần công nghệ Việt Á, mà còn khẩn trương xử lý dứt điểm các vụ việc khác liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID - 19 trong thời gian qua.

Đại biểu cũng đề xuất một số nhóm giải pháp về thể chế, cơ chế liên quan đến y tế cơ sở, y tế dự phòng. Trong đó, có chính sách hỗ trợ đào tạo ưu tiên cho các tỉnh Tây Nguyên nói chung, tỉnh Đắk Nông nói riêng để nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ y tế cơ sở, phục vụ nâng cao sức khỏe cho người dân tại địa phương.

Đại biểu đề nghị Quốc hội Sớm xem xét, cho ý kiến về Luật sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm y tế, rà soát lại danh mục và cách thức thanh toán bảo hiểm y tế hiện nay.

Đối với Chính phủ, xem xét, điều chỉnh, bổ sung chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập đối với viên chức hành chính, dân số, hợp đồng chuyên môn và hợp đồng lao động phổ thông, để viên chức yên tâm công tác; thay đổi, tăng mức phụ cấp trực phù hợp với tình hình thực tế hiện nay; ban hành văn bản quy định mức phụ cấp thường trực 24/24 tại các cơ sở y tế; xem xét cán bộ y tế được hưởng phụ cấp thâm niên như một số ngành, lĩnh vực khác; tăng chế độ phụ cấp cho y tế thôn, bản, cộng tác viên dân số ở các thôn, tổ dân phố để đảm bảo phù hợp với mức giá hiện nay…

Cần quan tâm tới chính sách thu hút nguồn nhân lực cho y tế cơ sở

Đánh giá cao nội dung chuyên đề giám sát của Quốc hội là hết sức cần thiết, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (Đoàn ĐBQH Lào Cai) cho rằng, qua kết quả giám sát, Chính phủ sẽ có đánh giá toàn diện khi dịch bệnh xảy ra như công tác y tế cơ sở, y tế dự phòng, để từ đó có những chỉ đạo, chính sách đúng đắn để vừa đảm bảo chăm sóc sức khỏe của nhân dân, vừa đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế xã hội.

Qua Báo cáo của Đoàn Giám sát và thực tế tại địa phương, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh cho rằng cần quan tâm tới chính sách thu hút nguồn nhân lực cho y tế cơ sở, bởi hiện nay chính sách này chưa đủ mạnh, chưa thực sự tạo động lực để giữ chân để tạo sức hút giữ chân đội ngũ bác sĩ trẻ có trình bộ và năng lực làm việc tại vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, dẫn đến nguy cơ người dân tại vùng sâu, vùng xa khó có khả năng tiếp cận với y tế.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh đề xuất Chính phủ cần đổi mới chính sách và phương thức đào tạo, điều chỉnh tiêu chuẩn, tiêu chí của chính sách đào tạo cử tuyển cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, kể cả những xã đã đạt chuẩn nông thôn mới để người học thuộc các vùng dân tộc thiểu số có điều kiện tiếp cận với môi trường học tập, nhất là ngành y để có thể trở về hỗ trợ y tế tại cơ sở.

Đồng thời, Chính phủ cần nâng phụ cấp trực cho nhân viên y tế, nâng phụ cấp nhân viên y tế thôn bản; cần có cơ chế hỗ trợ phù hợp đối với đội ngũ y tế cơ sở có thời gian công tác quá 5 năm tại vùng kinh tế khó khăn.

Nâng cao năng lực của hệ thống y tế cơ sở

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH Đồng Tháp cho biết, thời gian qua, y tế cơ sở giữ vai trò, vị trí là tuyến y tế gần dân nhất, chăm sóc sức khỏe cho mọi trường hợp, có thể có những chi phí hợp lý, nhất là khám BHYT, tạo niềm tin của người dân đối với các thầy thuốc.

Vai trò y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe người dân ngày càng được nâng lên với đội ngũ thầy thuốc có trách nhiệm. Vai trò đó được khẳng định trong bối cảnh phòng chống dịch COVID-19, nhất là việc thành lập trạm y tế lưu động,  bệnh viện dã chiến, chăm sóc điều trị người dân, cách tiếp cận y tế nhanh, hiệu quả. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, mô hình quản lý cấp huyện, cấp xã chưa ổn định hoặc thống nhất giữa các địa phương với nhau.

Năng lực tuyến y tế cơ sở còn nhiều hạn chế do nhân lực thiếu và yếu về trình độ chuyên môn lẫn trang thiết bị y tế cũng như cơ sở vật chất. Điều đó ảnh hưởng rất lớn đến việc duy trì ổn định nguồn nhân lực tại chỗ, ảnh hưởng rất lớn đến công tác khám và điều trị bệnh…

Với những hạn chế nêu trên, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị nâng cao năng lực của hệ thống y tế cơ sở Việt Nam, thiết bị, cơ sở vật chất, tiền lương, chế độ chính sách cho thầy thuốc để thu hút bác sĩ mới ra trường để hệ thống y tế cơ sở đủ sức hoạt động.

Bên cạnh đó, cần đầu tư cho các trạm y tế ở vùng sâu, vùng xa là phù hợp và đại biểu bày tỏ thống nhất, đồng tình là chuyển giao trung tâm y tế về việc quản lý Sở Y tế quản lý về mặt chuyên môn.

Đồng thời cần có lộ trình tăng mức độ bảo hiểm y tế, mở rộng danh mục dịch vụ khám bệnh trong danh mục thuốc, vật tư y tế hợp lý, nâng cao nhận thức vai trò của trạm y tế trong công tác truyền thông và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Giải quyết dứt điểm việc thanh toán chế độ cho người tham gia phòng, chống dịch 

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, đại biểu Đỗ Thị Lan, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho rằng, Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng, cũng như Nghị quyết của Quốc hội đã đưa ra những nhận định sâu sắc và toàn diện về những kết quả đạt được, đồng thời cũng chỉ ra rõ những tồn tại, vướng mắc…

Nêu rõ hơn về những vướng mắc, chưa giải quyết được dứt điểm, đại biểu Đỗ Thị Lan cho biết, Quốc hội đã có Nghị quyết 80/2023/QH15 về việc tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/12/2024.

Theo đó giao cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương sửa đổi, bổ sung, thay thế các văn bản thuộc thẩm quyền để thực hiện có hiệu quả và đúng thời hạn Nghị quyết. Nghị quyết cũng yêu cầu Chính phủ rà soát, quyết định xử lý vướng mắc trong thanh toán chi phí phòng, chống dịch COVID- 19 nhưng đến nay chưa có văn bản chi tiết hướng dẫn thực hiện.

Đại biểu đề nghị với Quốc hội đưa nội dung này vào Chương trình giám sát chuyên đề, quy định cho phép Chính phủ xây dựng văn bản thực hiện Nghị định 80 của Quốc hội về thanh toán chi phí phòng, chống dịch theo chương trình, thủ tục rút gọn, có phân cấp cho địa phương quyết định một số nội dung thông qua Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân.

Theo đại biểu, văn bản chi tiết, hướng dẫn của Chính phủ cũng có tính đặc thù khác với quy định hiện hành nên đề nghị cần báo cáo Ủy ban Thường vụ trước khi thực hiện để giải quyết dứt điểm việc thanh toán chế độ cho người tham gia phòng, chống dịch, mua sắm thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế thực hiện dưới các hình thức tạm ứng, vay mượn, huy động, tiếp nhận tài trợ theo quy định của Nghị quyết 80 của Quốc hội./.