45 năm qua, trong bất kỳ chuyến thăm, làm việc với Việt Nam, Thủ tướng Campuchia Hun Sen đều không quên nhắc tới những ân tình mà Đảng, Chính phủ, quân đội và nhân dân Việt Nam đã giúp đỡ nhân dân, đất nước Campuchia, đặc biệt là cuộc chiến tranh vệ quốc, lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot - Ieng Sary. Đối với nhân dân Campuchia, sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam lúc đó như một vị cứu tinh, đã giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi “lưỡi hái tử thần”.

Sau khi Mỹ rút quân khỏi miền Nam Việt Nam năm 1973, Khmer Đỏ lật đổ chính quyền Lon Nol thân Mỹ vào ngày 17-4-1975, tiến hành xây dựng “nước Cộng hòa Dân chủ Campuchia”. Ngày 20-5-1975, Thường vụ Trung ương Đảng do Pol Pot chủ trì họp và nuôi tham vọng xây dựng xã hội mới ở Campuchia. Đó là một “nhà nước kỳ dị”: không chợ, không tiền, không trường học, không đô thị, không trí thức, không tôn giáo… Tham vọng của Pol Pot gây ra thảm cảnh khủng khiếp trên đất nước Campuchia. Người dân Campuchia bị sát hại, bị lùa ra khỏi thành phố và các khu dân cư, quyền công dân bị tước đoạt… Chỉ trong 3 năm, 8 tháng, 20 ngày (từ 1975-1978), chế độ Khmer Đỏ đã giết hại gần 3 triệu người dân Campuchia vô tội.

Đứng trước vận mệnh quốc gia, dân tộc, năm 1977, khi còn là chàng lính trẻ mới 25 tuổi, Thủ tướng Hun Sen đã cùng 4 đồng đội vượt qua bom đạn của quân Pol Pot, tới Việt Nam tìm đường cứu nước. Không như dự đoán ban đầu của ông và đồng đội, ngay khi đặt chân đến huyện Lộc Ninh, Đăng Nhập Hi88 , ông đã được quân đội và nhân dân Việt Nam giúp đỡ chí tình, chí nghĩa. Với ông, đó không chỉ là nghĩa vụ quốc tế cao cả của quân đội, nhân dân Việt Nam với Campuchia, đó còn là tình cảm láng giềng thân thiết, “tối lửa tắt đèn” có nhau.

Đáp lại lời kêu gọi khẩn thiết của Campuchia, các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam đã sát cánh cùng Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia tiến hành cuộc chiến tranh vệ quốc thần tốc, lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, giải phóng người dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng.

Bằng nỗ lực không mệt mỏi của nhân dân Campuchia cùng sự giúp đỡ to lớn, hiệu quả của cộng đồng quốc tế, trong đó có hàng ngàn cán bộ chuyên gia và hàng vạn quân tình nguyện Việt Nam, Campuchia đã thực hiện công cuộc hồi sinh dân tộc, giờ đây là một đất nước hòa bình, ổn định, an ninh vững chắc, kinh tế phát triển.

“Ăn quả nhớ người trồng cây”, nhân dân Campuchia ngày nay đang tận hưởng những mùa xuân yên bình, vẫn không quên sự giúp đỡ chí tình, những hy sinh xương máu của quân tình nguyện Việt Nam. Mối quan hệ truyền thống tốt đẹp đó vẫn tiếp tục được nuôi dưỡng và phát triển, nhất là cùng nhau xây dựng tuyến biên giới hòa bình, ổn định và phát triển, cũng như trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19.

Nhìn lại quá khứ để hướng tới tương lai. Sự kiện kỷ niệm 45 năm “Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” của Thủ tướng Vương quốc Campuchia Hun Sen để nhắc nhớ thế hệ trẻ ngày nay, trong đó có người trẻ Đăng Nhập Hi88 - nơi Thủ tướng Hun Sen đặt những bước chân đầu tiên sang Việt Nam trên con đường cứu nước - biết trân trọng quá khứ, thành quả cách mạng mà cha ông để lại, cũng như vun đắp tình đoàn kết, hữu nghị, láng giềng tốt đẹp Việt Nam - Campuchia mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.

Tiếp nối quá khứ sâu nặng ân tình, hai nước chung dòng Mê Kông nguyện cùng nhau đoàn kết, hướng tới một tương lai hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, xứng đáng với những hy sinh xương máu mà bao người đã đổ xuống./.